Referendum o nezavisnosti Bosne i Hercegovine

Disolucija Jugoslavije je ubrzana pojavom Memoranduma SANU (Srpske akademije nauke i umjetnosti) 1985. godine koji je ponovo obnovio težnju srpskog svijeta za stvaranjem nacionalne države koja bi ujedinila sve Srbe.

Oružane snage Socijalističke Federativne Republike Jugoslavije su imale dvije komponente: JNA (Jugoslavenska narodna armija) tj. Operativnu armiju te Teritorijalnu odbranu (TO). 1991. Naoružanje Teritorijalne odbrane Republike Bosne i Hercegovine stavljeno je pod kontrolu JNA.

Ideja Velike Srbije dobila je podršku intelektualnih srbijanskih krugova te potpunu medijsku podršku. Stvaranje Velike Srbije je značilo podjelu Republike Bosne i Hercegovine te „"oslobađanje" teritorije od Muslimana (Bošnjaka) kako bi se upotpunosti omogućila srpska hegemonija.

Nacionalistički i fašistički oblici misli koji su se manifestovali u Srbiji ali i u Hrvatskoj, ostvarivali su se na "račun" Republike Bosne i Hercegovine.
1990. se u Republici Bosni i Hercegovini razvijaju tri politički stranke: Stranka demokratske akcije (SDA), Hrvatska demokratska zajednica (HDZ), te Srpska demokratska stranka (SDS). Dok je SDA radila na kasnijoj odbrani i očuvanju Republike Bosne i Hercegovine, HDZ i SDS su bile u službi velikohrvatskih i velikosrpskih ideologija.
Na 14. vanrednom kongresu Saveza komunista Jugoslavije politički vrh Srbije je zagovarao centralističku SFRJ u kojoj bi Srbija imala vodeću ulogu. Vodstvo Hrvatske, Slovenije i Bosne i Hercegovine je zagovaralo labavu federaciju ili konfederaciju koja bi im pružila veći stepen autonomije.
Hrvatska, Slovenija i Makedonija su prve proglasile svoju nezavisnost 1991.

Kako bi se ostvario cilj Velike Srbije došlo je do značajnih koordinacija SDS i JNA koja se transformisala u srpsku vojska, i koja je na kraju izvršila agresiju i genocid.

SDS je organizovala plebiscit za nezavisnosti samoproglašenih tzv. srpskih autonomnih oblasti (SAO), te 9. januara 1992. proglasila Srpsku Republiku Bosne i Hercegovine koja je kasnije preimenovana u Republiku Srpsku.
25. januara 1992. Skupština Socijalističke Republike Bosne i Hercegovine donijela je odluku o raspisivanju referenduma o nezavisnosti. 
Referendum za nezavisnost održan je 28. februara i 1. marta 1992. koji je brojio ukupnu izlaznost punoljetnih građana SRBiH u iznosu od 63,7 %, od kojih je 99,7% se izjasnilo za nezavisnost i suverenost, a 0,3% je bilo protiv.

Referendumsko pitanje je glasilo: "Jeste li za suverenu i nezavisnu Bosnu i Hercegovinu, državu ravnopravnih građana, naroda Bosne i Hercegovine -  Muslimana, Srba, Hrvata i pripadnika drugih naroda koji u njoj žive?"

Republiku Bosnu i Hercegovinu je prvo priznala Bugarska, 31. Januara 1992., a nakon njemačkog priznanja 6. aprila 1992. uslijedilo je masovno međunarodno priznanje suverene i nezavisne Republike Bosne i Hercegovine.
U aprilu 1992. proglašena je i Savezna Republika Jugoslavije Srbije i Crne Gore koja je postojala sve do 2006. godine kada se Crna Gora opredijelila za svoju nezavisnost.

22. maja 1992. Republika Bosna i Hercegovina je primljena u članstvo organizacije Ujedinjenih nacija.
Uprkos njenom međunarodnom priznanju, srpske i hrvatske težnje nisu prestale – te je kao posljedica njihovih velikodržavnih politika, pod krinkom očuvanja Jugoslavije i "bratstva i jedinstva" izvršena agresija na Republiku Bosnu i Hercegovinu te kasnije genocid nad Bošnjacima.